Phân tích ưu và nhược điểm của các xu thế bán hàng trực tuyến (online) ngày nay

1. Xu thế bán hàng qua các nền tảng mạng xã hội (Facebook, Instagram Shop, TikTok Shop)

Đây thực sự là một lựa chọn đầu tiên cho nhiều bạn trẻ, bà nội trợ hay dân văn phòng muốn kiếm thêm thu nhập. Bởi các nền tảng mạng xã hội này có lượng truy cập hàng ngày cao và miễn phí hoặc chi phí thấp. Điều này giúp các bạn mới bắt đầu kinh doanh dễ dàng tiếp cận khách hàng mà không cần phải bỏ nhiều vốn.

• Ưu điểm:

  • Tiếp cận khách hàng dễ dàng qua mạng xã hội: Bản thân các nền tảng Facebook, Instagram và TikTok tạo ra để giải trí và giúp mọi người kết nối với nhau. Vì thế người bán hàng trên các nền tảng này thường dễ dàng tiếp cận và tương tác trực tiếp với khách hàng qua các bài đăng, livestream, và quảng cáo.
  • Chi phí thấp: Người bán chỉ cần có tài khoản và không tốn chi phí lớn để thiết lập gian hàng. Thậm chi ban đầu hoàn toàn miễn phí
  • Tính cá nhân hóa cao: Các nền tảng này sử dụng thuật toán để gợi ý sản phẩm đến khách hàng dựa trên sở thích, giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi.

• Nhược điểm:

  • Hạn chế tính năng quản lý bán hàng: Bản thân các nền tảng mạng xã hội là để giải trí và kết nối người dùng vì thế các tính năng quản lý bán hàng không được thiết kế đầy đủ và chuyên nghiệp như các nền tảng TMĐT hay các website bán hàng
  • Phụ thuộc: Bằng cách đọc và tìm hiểu thông tin bạn có thể mường tượng được cách mà các thuật toán nền tảng MXH này hoạt động để từ đó bán hàng hiệu quả. Tuy nhiên, thuật toán này nói chung rất khó để biết tường tận và nó luôn thay đổi. Vì thế bạn luôn bị phụ thuộc vào nền tảng MXH đang sử dụng. Thâm chí, một ngày xấu trời nào đó tài khoản bạn bỏ nhiều công sức xây dựng, thu hút được nhiều khách hàng đột nhiên bị thông báo khóa, điều này rất rủi ro cho những ai muốn xây dựng sự nghiệp bán hàng chuyên nghiệp và lâu dài

• Xu thế đang thịnh hành và xu thế tương lai:

  • Mua sắm qua livestream: Đây là xu hướng nổi bật, đặc biệt tại châu Á, nơi mua sắm qua livestream đang phát triển mạnh mẽ.
  • Tích hợp thanh toán trực tiếp: Các nền tảng này đang phát triển các tính năng thanh toán và ví điện tử nội bộ để tạo trải nghiệm mua sắm liền mạch.

2. Sàn TMĐT (Tại Việt Nam có Shopee, Lazada, Tiki. Quốc tế có Amazon và eBay)

Bán hàng trên các sàn TMĐT là một lựa chọn tiếp theo mà theo tôi bạn nên hướng đến. Sau khi đã bắt đầu với các nền tảng MXH và có được một ít thành quả nhất định rồi thì bây giờ là lúc bạn nên mở rộng qua kênh các sàn TMĐT. Tất nhiên, bạn có thể mở luôn ngay thời điểm bắt đầu nhưng theo tôi bạn nên dành một khoảng thời gian nhất định để hiểu về sản phẩm, thị trường trước khi mở gian hàng trên các sàn TMĐT.

2.1. Đối với các sàn TMĐT tại Việt Nam như Shopee, Lazada, Tiki sẽ có những ưu nhược điểm như sau:

• Ưu điểm:

  • Lượng truy cập lớn: Các nền tảng này đã xây dựng lượng người dùng đáng kể, tạo ra cơ hội tiếp cận khách hàng tiềm năng mà không tốn nhiều chi phí quảng cáo.
  • Hỗ trợ logistics: Các sàn đều có dịch vụ giao hàng tích hợp, giúp người bán dễ dàng trong việc vận chuyển.
  • Chi phí thiết lập thấp: Người bán có thể dễ dàng mở gian hàng mà không tốn chi phí xây dựng nền tảng.
  • Quản lý bán hàng, kho hàng, phân tích dữ liệu: Các sàn cung cấp nhiều công cụ hỗ trợ người bán theo dõi doanh số, lưu trữ hàng hóa, và phân tích dữ liệu khách hàng.

• Nhược điểm:

  • Phí hoa hồng và các chi phí phụ thuộc: Phí giao dịch, phí quảng cáo trong sàn, và hoa hồng có thể tăng lên, ảnh hưởng đến lợi nhuận.
  • Cạnh tranh cao: Số lượng người bán lớn dẫn đến sự cạnh tranh về giá và quảng cáo, làm giảm lợi nhuận.
  • Phụ thuộc nền tảng: Cũng như bán hàng trên các nền tảng MXH, khi bán hàng trên các sàn TMĐT bạn phải tuân theo luật chơi của họ. Người bán cần hiểu rõ về chính sách và thuật toán của nền tảng, có thể ảnh hưởng đến doanh thu nếu có thay đổi không thuận lợi. Thậm chí quá khứ đã có những sàn TMĐT đóng hàng loạt gian hàng với doanh thu khủng mà báo chí đã đưa tin.

2.2. Bên cạnh đó là: Amazon và eBay

• Ưu điểm:

  • Phạm vi quốc tế: Khả năng tiếp cận khách hàng toàn cầu, đặc biệt là ở Mỹ và châu Âu, giúp mở rộng thị trường cho các doanh nghiệp.
  • Uy tín và bảo mật: Amazon và eBay được biết đến với chính sách bảo vệ người mua mạnh mẽ, tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
  • Hỗ trợ FBA (Fulfillment by Amazon): Cho phép người bán sử dụng dịch vụ lưu kho và giao hàng của Amazon, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian.

• Nhược điểm:

  • Chi phí cao: Phí lưu kho và giao hàng cao, cùng với phí hoa hồng, có thể ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận.
  • Cạnh tranh khốc liệt: Cạnh tranh về giá và quảng cáo rất cao, đặc biệt với các mặt hàng phổ biến.

• Xu thế tương lai:

  • Tăng cường AI và dữ liệu lớn: Amazon và eBay sẽ tiếp tục phát triển các công cụ tối ưu hóa dựa trên AI, giúp người bán cá nhân hóa và tự động hóa quy trình kinh doanh.
  • Phát triển logistics: Đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống kho vận toàn cầu, giúp rút ngắn thời gian giao hàng.

3. Xây dựng một web bán hàng riêng

Với rất nhiều người thì họ sẽ bắt đầu xây dựng một website bán hàng riêng rồi từ đó sử dụng các nền tảng thứ 3 để truyền thông, tiếp thị thêm sản phẩm của mình. Tuy nhiên, lựa chọn bắt đầu với các nền tảng miễn phí hoặc chi phí thấp rồi mới đầu tư bài bản và chuyên nghiệp cũng là cách đi từng bước bền vững.

Thiết kế một website bán hàng riêng giúp bạn làm chủ mọi thứ của mình kể cả việc kiểm soát toàn diện trải nghiệm của khách hàng (hạn chế được các rủi ro từ khách quan, điều mà bất cứ ai làm kinh doanh cũng muốn). Ngoài ra, web sẽ giữ được chân khách hàng cũ và nhiều khả năng họ sẽ quay trở lại mua hàng nếu sản phẩm của bạn tốt.  

Khi xây dựng một website bạn có 2 lựa chọn: Tự thiết kế website (dựa trên các nền tảng như Wordpress, hoặc các nền tảng tạo web như Shopify, WooCommerce, Magento) hoặc thuê một công ty chuyên thiết kế web chuyên nghiệp.

Với mỗi giải pháp đều có ưu và nhược điểm riêng của nó

3.1. Đối với website thiết tự thiết kế:

• Ưu điểm:

  • Kiểm soát hoàn toàn: Người bán có toàn quyền quản lý giao diện, quy trình thanh toán, và trải nghiệm khách hàng, tạo nên sự linh hoạt.
  • Phát triển thương hiệu độc lập: Xây dựng thương hiệu riêng dễ dàng hơn mà không bị cạnh tranh trực tiếp với nhiều gian hàng khác trên cùng một nền tảng.
  • Tích hợp dễ dàng: Shopify, WooCommerce hỗ trợ tích hợp với các công cụ marketing, phân tích, và các hệ thống quản lý khách hàng.

• Nhược điểm:

  • Chi phí phát triển ban đầu: Cần có kiến thức kỹ thuật hoặc thuê nhân sự phát triển, dẫn đến chi phí ban đầu cao hơn.
  • Quản lý logistics phức tạp hơn: Người bán phải tự xử lý vận chuyển, kho bãi, và dịch vụ khách hàng, tốn nhiều công sức hơn.

• Xu thế tương lai:

  • Chuyển đổi số và tích hợp AI: Các nền tảng sẽ hỗ trợ AI và tự động hóa tốt hơn để phân tích hành vi khách hàng, tối ưu hóa quảng cáo và quản lý hàng hóa.
  • Bán hàng đa kênh (Omni-channel): Tích hợp dễ dàng với mạng xã hội và các kênh bán hàng khác để tạo trải nghiệm mua sắm liền mạch.

3.2. Thuê công ty thiết kế website chuyên nghiệp

Khi lựa chọn thuê một công ty thiết kế web cho mình bạn sẽ nhận được tư vấn từ họ, đưa ra các yêu cầu. Đây là cách mà một doanh nhân thường làm, nghĩa là họ không tự mình làm mọi công việc thay vào đó họ lên ý tưởng, kế hoạch, nhờ chuyên gia trong ngành tư vấn và đi đến quyết định. Tất nhiên, lựa chọn này yêu cầu bạn phải bỏ một khoản chi phí ban đầu thay vì tự mình làm lấy.

Ưu điểm

1. Kiểm soát toàn diện thương hiệu và giao diện người dùng:

   • Bạn có toàn quyền tùy chỉnh giao diện và chức năng của website, giúp tạo ra phong cách và trải nghiệm khách hàng độc đáo theo thương hiệu của mình.
   • Không bị giới hạn về thiết kế hoặc phải tuân theo giao diện chung của các nền tảng bên ngoài, điều này rất quan trọng trong việc xây dựng sự khác biệt và ghi nhớ trong lòng khách hàng.

2. Xây dựng thương hiệu độc lập, không phụ thuộc vào nền tảng:

   • Website riêng giúp bạn tự chủ về dữ liệu khách hàng và tránh phụ thuộc vào chính sách của các nền tảng bên thứ ba, vốn có thể thay đổi theo thời gian.
   • Việc tập trung bán hàng trên một nền tảng do mình kiểm soát giúp bạn xây dựng thương hiệu mạnh mẽ hơn, giữ được lòng trung thành của khách hàng.

3. Chủ động về chiến lược SEO và marketing:

   • Một website riêng giúp bạn tối ưu hóa SEO để cải thiện thứ hạng tìm kiếm trên Google, giúp thu hút khách hàng từ các nguồn truy cập tự nhiên.
   • Dễ dàng triển khai các chiến dịch tiếp thị qua email, quảng cáo trên Google Ads, Facebook Ads, hoặc các kênh mạng xã hội khác mà không phải chịu cạnh tranh trực tiếp với các gian hàng khác như trên các sàn thương mại điện tử.

4. Tự quản lý dữ liệu khách hàng và phân tích sâu hơn:

   • Sử dụng các công cụ phân tích (như Google Analytics, Hotjar, hoặc công cụ CRM tích hợp) giúp thu thập dữ liệu chi tiết về hành vi người dùng, từ đó đưa ra các chiến lược tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm và tăng doanh số.
   • Bạn cũng có thể quản lý và bảo vệ dữ liệu khách hàng mà không chia sẻ với nền tảng bên ngoài, giúp tăng tính bảo mật và đáp ứng các yêu cầu bảo mật dữ liệu.

5. Khả năng tích hợp và mở rộng linh hoạt:

   • Bạn có thể dễ dàng tích hợp website với các công cụ quản lý kho hàng, CRM, hệ thống email marketing, thanh toán trực tuyến và các dịch vụ giao hàng theo nhu cầu kinh doanh.
   • Nếu bạn cần các tính năng chuyên biệt như hệ thống thành viên, tích điểm khách hàng, hoặc bán hàng đa ngôn ngữ, website riêng dễ dàng đáp ứng hơn so với các nền tảng chung.

Nhược điểm

1. Chi phí đầu tư ban đầu và bảo trì cao:

   • Xây dựng website riêng có thể tốn kém, đặc biệt nếu bạn cần một hệ thống phức tạp và chuyên nghiệp, phải thuê công ty thiết kế hoặc đội ngũ kỹ thuật.
   • Chi phí không chỉ dừng ở việc xây dựng mà còn bao gồm bảo trì, cập nhật bảo mật, và nâng cấp định kỳ để đảm bảo hiệu suất và tính bảo mật cho website.

2. Quản lý vận hành và logistics phức tạp:

   • Bạn sẽ cần xây dựng và quản lý hệ thống kho hàng, xử lý đơn hàng, và quản lý giao nhận hàng hóa, điều này có thể phức tạp và yêu cầu nhân sự chuyên môn nếu bạn không sử dụng các bên dịch vụ bên thứ ba hỗ trợ.
   • Đặc biệt với doanh nghiệp mới, việc đảm bảo sự mượt mà từ lúc đặt hàng đến khi giao hàng cần nhiều kinh nghiệm và sự chuyên nghiệp.

3. Khả năng thu hút khách hàng thấp hơn so với các sàn thương mại điện tử:

   • Các sàn như Shopee, Lazada, Tiki có sẵn lượng truy cập lớn, giúp dễ dàng tiếp cận khách hàng tiềm năng mà không cần nhiều chi phí quảng bá.
   • Website riêng đòi hỏi phải xây dựng từ đầu lượng truy cập và tệp khách hàng, có thể phải chi nhiều cho quảng cáo và tiếp thị mới thu hút được người dùng.

4. Yêu cầu kiến thức kỹ thuật và đội ngũ vận hành:

   • Để quản lý website bán hàng hiệu quả, doanh nghiệp cần đội ngũ kỹ thuật có khả năng tối ưu hóa trang web, sửa lỗi kịp thời, và cập nhật tính năng theo nhu cầu.
   • Cũng cần có đội ngũ marketing và chăm sóc khách hàng riêng biệt để đảm bảo hiệu quả kinh doanh, đặc biệt là với các doanh nghiệp lớn hoặc bán hàng đa dạng sản phẩm.

Kết luận

Bán hàng online đã là xu thế trong ít nhất 5 năm gần đây và nó vẫn đang phát triển mạnh mẻ. Nếu bạn đang có ý định tìm một nguồn thu nhập khác hoặc chủ động trong công việc thông qua việc kinh doanh online thì hãy bắt đầu ngay bây giờ bởi ngoài kia đã có không ít người làm giàu vì cách này. Tuy nhiên, bởi là xu thế thịnh hành nên mức độ cạnh tranh cũng rất lớn vì thế việc lựa chọn sản phẩm để bắt đầu là một việc làm rất quan trọng.